Powell tạm giữ chức vụ, tòa án lên tiếng đối trọng quyền sa thải của tổng thống.

Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump gần đây đã gặp Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang (Fed) Jerome Powell tại Nhà Trắng, trong đó họ đã thảo luận về tăng trưởng kinh tế, tình hình việc làm và lạm phát. Sau cuộc gặp, ông Powell tuyên bố rằng chính sách của Fed sẽ được xây dựng dựa trên phân tích khách quan, hoàn toàn phụ thuộc vào dữ liệu và viễn cảnh kinh tế mới nhất.

Cuộc gặp này diễn ra khi Trump nhiều lần công khai tỏ ra bất mãn với Powell. Kể từ khi nhậm chức, Trump đã nhiều lần chỉ trích chính sách tiền tệ của Powell, thậm chí ám chỉ ý định sa thải ông. Những tuyên bố này từng gây ra sự biến động trên thị trường và sự chú ý mạnh mẽ từ công chúng về tính độc lập của Fed. Tuy nhiên, một phán quyết của Tòa án Tối cao Mỹ công bố vào thứ Năm tuần này có thể làm dịu tình hình căng thẳng này.

Phán quyết này bắt nguồn từ việc Trump từng sa thải nhiều người đứng đầu các cơ quan liên bang. Mặc dù phán quyết cuối cùng cho phép tổng thống sa thải hai thành viên của Ủy ban Quan hệ Lao động Quốc gia (NLRB) và Ủy ban Bảo hộ Hệ thống Công vụ Liên bang (MSPB), nhưng tòa án nhấn mạnh rằng vị thế pháp lý của Fed khác biệt hoàn toàn. Thẩm phán chỉ ra rằng Fed là một "thực thể bán tư nhân có cấu trúc độc đáo", có nguồn gốc từ truyền thống lịch sử của Ngân hàng thứ Nhất và thứ Hai của Hoa Kỳ, có tính độc lập mạnh mẽ hơn.

Đáng chú ý, tòa án trong phán quyết đã bác bỏ quan điểm của một số thành viên cơ quan liên bang về việc "hành động sa thải của tổng thống là vi hiến", cho rằng sự bảo hộ thành viên của Hội đồng Fed không nên bị đánh đồng với các quan chức hành chính thông thường. Theo Điều 10 của Đạo luật Dự trữ Liên bang, nhiệm kỳ của thành viên hội đồng Fed là 14 năm, tổng thống có thể "vì lý do" mà cách chức. Tuy nhiên, định nghĩa pháp lý về "vì lý do" khá mơ hồ, thường được hiểu là do thiếu hiệu quả, cẩu thả hoặc lạm dụng quyền hạn.

Mặc dù đạo luật này không đưa ra điều khoản bảo vệ đặc biệt cho vị trí Chủ tịch Fed, nhưng phán quyết của Tòa án Tối cao lần này đã gửi đi một tín hiệu rằng: bất kỳ tổng thống nào cố gắng cách chức Powell sẽ phải đối mặt với sự xem xét chặt chẽ của tòa án và sự cản trở từ hệ thống.

Thực tế, ngoài Powell, Trump cũng từng gửi thông báo cách chức đến nhiều lãnh đạo cấp cao của các cơ quan như Ủy ban Thương mại Liên bang, Ủy ban Bầu cử Liên bang, v.v. Những quyết định này đã khơi dậy nhiều tranh cãi pháp lý ở các tòa án cấp dưới. Một cựu thành viên của Ủy ban Thương mại Liên bang, người bị Trump cách chức, cho biết: "Nếu tổng thống có thể cách chức tôi, ông ấy cũng có thể cách chức Powell."

Về vấn đề này, tòa án tối cao cho biết trong phán quyết rằng, mặc dù tổng thống có quyền hành rộng lớn nơi hành chính, nhưng vẫn có một vài trường hợp ngoại lệ - như các cơ quan độc lập như Fed, các chức năng cốt lõi của họ cần phải duy trì sự tách biệt tương đối khỏi sự can thiệp chính trị. Tòa án ám chỉ rằng, các thành viên của những cơ quan này không nên bị cách chức dễ dàng, để duy trì sự chuyên nghiệp và trung lập trong việc xây dựng chính sách công.

Hiện tại, vị trí của Powell dường như tạm thời không bị đe dọa, nhưng tranh cãi xung quanh sự can thiệp của tổng thống vào các cơ quan độc lập có thể sẽ tiếp tục trở thành một trong những chủ đề chính trong các cuộc tranh luận về chính sách chính trị và tài chính của Mỹ.

Thị trường có nhiều rủi ro và việc đầu tư cần phải thận trọng. Bài viết này không phải là lời khuyên đầu tư. Nhà đầu tư cần cân nhắc tình hình tài chính cá nhân hoặc nhu cầu của bản thân. Nhà đầu tư nên thực hiện cân nhắc, xem xét liệu rằng bất kỳ ý kiến, quan điểm hoặc kết luận nào trong bài viết này có phù hợp với hoàn cảnh cụ thể của bạn hay không. Việc chưa chọn danh mục đầu tư phù hợp là điều cần thiết và hạn chế rủi cho cho bạn.