Moody hạ xếp hạng của Mỹ, thị trường tài chính đối mặt với "thiên nga đen".

Vào ngày 16 tháng 5 năm 2025, sau khi thị trường chứng khoán Mỹ đóng cửa, Moody’s - gã khổng lồ trong ngành đánh giá tín nhiệm quốc tế - đã thả một "quả bom": chính thức hạ xếp hạng tín nhiệm quốc gia của Mỹ từ “Aaa” xuống “Aa1”, tuyên bố Mỹ hoàn toàn rời khỏi câu lạc bộ các quốc gia có uy tín cao nhất. Đến thời điểm này, cả ba cơ quan xếp hạng toàn cầu là S&P (2011), Fitch (2023) và Moody’s đều đã lần lượt "hạ cấp" Mỹ, đánh dấu bước ngoặt lịch sử khi thần thoại tín dụng Mỹ bị phá vỡ hoàn toàn.

Nợ công mất kiểm soát, triển vọng tài chính đáng lo ngại

Trong một báo cáo dài 30 trang, Moody’s không ngần ngại chỉ ra vực sâu tài chính của chính phủ Mỹ: “Chính sách tài khóa thiếu sự nhất quán, Quốc hội và chính phủ đã nhiều năm không thể đạt được sự đồng thuận về cải cách tài chính có cấu trúc.” Dữ liệu báo cáo cho thấy tỷ lệ nợ liên bang Mỹ so với GDP đã đạt mức 98%, nếu không điều chỉnh chính sách hiện tại, đến năm 2035 tỷ lệ này sẽ tăng vọt lên 134%. Con đường nợ công liên tục mở rộng này đang làm suy yếu lòng tin của thị trường vào đồng đô la Mỹ như là đồng tiền dự trữ toàn cầu.

Trò chơi chính trị cản trở quản lý kinh tế

Việc hạ xếp hạng đã gây ra phản ứng gay gắt trong giới chính trị Mỹ. Nhà Trắng nhanh chóng phản bác, giám đốc truyền thông Steven Cheung cáo buộc kinh tế trưởng của Moody’s, Mark Zandi, có khuynh hướng “chống Trump”, cố gắng biến vấn đề kinh tế thành chính trị. Nhưng phản ứng này không che giấu được thực tế quản lý yếu kém. Cựu cố vấn của Trump, Stephen Moore, bày tỏ: “Nếu nợ công Mỹ không còn là AAA thì cái gì mới xứng đáng?” Câu nói này lại để lộ mối lo sâu sắc về vị thế kinh tế của Mỹ bị lung lay.

Phản ứng dây chuyền của thị trường tài chính xuất hiện

Mặc dù việc điều chỉnh xếp hạng xảy ra sau khi thị trường chứng khoán Mỹ đóng cửa, thị trường đã nhanh chóng phản ứng. Lợi tức trái phiếu dài hạn của Mỹ hôm thứ Sáu tăng 5 điểm cơ bản, giám đốc điều hành Tom Di Galoma của Mischler Financial gọi đây là “tin tức lớn hoàn toàn bất ngờ”. Nhiều quỹ phòng hộ cảnh báo, trái phiếu Mỹ kỳ hạn 30 năm có thể đối mặt với rủi ro bán tháo quy mô lớn hơn. Giám đốc đầu tư của Infrastructure Capital Advisors, Jay Hatfield, chỉ ra rằng, thị trường vốn đã suy yếu do xung đột thương mại Mỹ-Trung, việc hạ xếp hạng chẳng khác gì "đổ thêm dầu vào lửa".

Vào phiên giao dịch châu Á ngày thứ Hai (ngày 19 tháng 5), chỉ số tương lai của ba chỉ số chứng khoán lớn của Mỹ đều giảm. Chỉ số tương lai S&P 500 giảm 0.77%, chỉ số tương lai Nasdaq giảm 0.86%. Trong khi đó, tài sản trú ẩn an toàn là vàng giao ngay tăng mạnh, giá cao nhất trong phiên lên tới 3,235.09 USD/ounce, tăng hơn 1%.

Bẫy thâm hụt ngân sách và vòng xoáy tử vong tài chính

Báo cáo của Moody’s còn chỉ ra nghịch lý chính sách thời Trump: một mặt hứa cắt giảm thâm hụt ngân sách, mặt khác tiếp tục duy trì luật giảm thuế năm 2017. Theo đo lường của viện nghiên cứu phi đảng phái, chính sách này sẽ làm nợ công Mỹ phình ra thêm 4 nghìn tỷ USD. Lãnh đạo phe Dân chủ tại Thượng viện, Chuck Schumer, thẳng thắn tuyên bố: “Đây là hồi chuông cảnh báo cho những kẻ cuồng tín thâm hụt ngân sách.”

Luật viện trợ nước ngoài 95 tỷ USD mới được thông qua, càng cho thấy sự khó khăn của chính phủ Mỹ trong việc kiểm soát chi tiêu và mắc kẹt trong “giảm thuế - vay nợ - bành trướng quân sự” một vòng xoáy tiêu cực sâu sắc.

Nền tảng tín dụng của đồng đô la có thể bị lung lay

Lần hạ xếp hạng này không chỉ là lời cảnh báo về việc kiểm soát chính sách trong nước Mỹ bị mất, mà còn có thể là ngòi nổ thay đổi trật tự tài chính toàn cầu. Việc hạ xếp hạng chắc chắn sẽ thúc đẩy nhanh quá trình đa dạng hóa dự trữ ngoại hối của các ngân hàng trung ương các quốc gia. Đặc biệt trong bối cảnh Mỹ liên tục tăng thuế vào các ngành năng lượng mới và công nghệ cao của các nước lớn châu Á, chủ nghĩa bảo hộ thương mại kết hợp với suy thoái tài chính sẽ mang đến nhiều bất ổn cho kinh tế toàn cầu.

Theo tiết lộ từ các nhà phân tích của Moody’s, nếu căng thẳng thương mại leo thang làm kéo theo tốc độ tăng trưởng kinh tế suy giảm, tỷ lệ nợ công Mỹ so với GDP có thể vượt ngưỡng cảnh báo 110% trước năm 2025.

Kết luận: Khủng hoảng cũng là cơ hội cho cải cách?

Mỹ hiện tại đang đứng ở một ngã rẽ lịch sử: liệu có tiếp tục sa lầy vào bế tắc chính trị và suy thoái tài chính, hay tận dụng cơ hội này để thúc đẩy cải cách hệ thống thuế và ngân sách vượt lên sự đối đầu đảng phái? Mặc dù tình hình thực tế không mấy khả quan, nhưng việc hạ xếp hạng ít nhất cũng gióng lên hồi chuông cảnh báo cho toàn cầu. Khi nhận thức “nợ công Mỹ không có rủi ro” bắt đầu sụp đổ, trật tự tài chính toàn cầu đang âm thầm bước vào một kỷ nguyên mới không còn “mỏ neo”.

Thị trường có nhiều rủi ro và việc đầu tư cần phải thận trọng. Bài viết này không phải là lời khuyên đầu tư. Nhà đầu tư cần cân nhắc tình hình tài chính cá nhân hoặc nhu cầu của bản thân. Nhà đầu tư nên thực hiện cân nhắc, xem xét liệu rằng bất kỳ ý kiến, quan điểm hoặc kết luận nào trong bài viết này có phù hợp với hoàn cảnh cụ thể của bạn hay không. Việc chưa chọn danh mục đầu tư phù hợp là điều cần thiết và hạn chế rủi cho cho bạn.