Thị trường dầu thô biến động: Địa chính trị và cung cầu chi phối, giá dầu đầy biến số.

Địa chính trị và kinh tế cơ bản thay thế ảnh hưởng đến thị trường dầu mỏ

Năm 2024, thị trường dầu mỏ quốc tế dưới ảnh hưởng kép của yếu tố địa chính trị và sự thay đổi cung cầu kinh tế, thể hiện một xu hướng "hình chữ V ngược" dao động. Đầu năm, do tình hình căng thẳng ở Trung Đông, giá dầu tăng cao, nhưng với dự báo tăng trưởng kinh tế toàn cầu suy yếu, nhu cầu giảm liên tục, giá dầu từ giữa năm đã dần đi xuống.

Theo dữ liệu của Viện Nghiên cứu Kinh tế Kỹ thuật Tập đoàn Dầu khí Trung Quốc, giá dầu Brent trung bình năm nay là 80 USD/thùng, giảm gần 3% so với năm 2023. Dưới áp lực kép từ nhu cầu yếu và cung dư thừa, nhiều tổ chức dự báo giá dầu năm 2025 có thể giảm thêm, dao động trong khoảng 65-80 USD/thùng.

Tăng trưởng nhu cầu chậm lại

Xu hướng giá dầu cao trước thấp sau năm nay liên quan chặt chẽ đến giảm tốc tăng trưởng nhu cầu. Đầu năm, các yếu tố địa chính trị như các nhà máy lọc dầu Nga bị tấn công và xung đột Israel-Palestine leo thang, cùng với việc OPEC+ tiếp tục giảm sản lượng và dữ liệu kinh tế phục hồi tích cực đã đẩy giá dầu lên đỉnh vào tháng 4. Tuy nhiên, từ quý hai, sự phục hồi kinh tế toàn cầu yếu kém, cộng thêm cú sốc từ năng lượng mới, khiến tăng trưởng nhu cầu dầu mỏ chậm lại rõ rệt.

Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) và Cơ quan Thông tin Năng lượng Hoa Kỳ (EIA) dự báo, năm 2024, sự tăng trưởng nhu cầu dầu mỏ toàn cầu sẽ không đủ 1 triệu thùng/ngày, chỉ bằng một nửa so với mức tăng năm 2023. Xu hướng này phản ánh sự chuyển đổi năng lượng toàn cầu đang gây ra tác động tiêu cực đối với tiêu thụ dầu mỏ truyền thống. Mặc dù vậy, các chính sách kích thích tài chính và tiền tệ của Trung Quốc và dự báo phục hồi kinh tế mang lại một số hỗ trợ cho nhu cầu dầu mỏ, khiến IEA điều chỉnh dự báo tăng trưởng nhu cầu dầu mỏ toàn cầu năm 2025 lên 1,1-1,5 triệu thùng/ngày.

Áp lực dư cung tăng

Về nguồn cung, sự gia tăng sản lượng từ các quốc gia ngoài OPEC trở thành lực đẩy chính. Brazil, Mỹ, Canada và Na Uy dự kiến sẽ tăng sản lượng thêm 1,5 triệu thùng/ngày vào năm 2025, đủ để đáp ứng thêm phần tăng trưởng nhu cầu. Đồng thời, chính sách giảm sản lượng của OPEC+ mặc dù tạm thời giữ giá dầu, nhưng những thách thức trong hợp tác nội bộ và áp lực từ tăng sản lượng của các quốc gia ngoài OPEC đang dần làm suy yếu khả năng điều chỉnh thị trường của tổ chức này.

Trong cuộc họp Bộ trưởng OPEC và ngoài OPEC lần thứ 38 tổ chức tháng 12 năm nay, kế hoạch tự nguyện giảm sản lượng 2,2 triệu thùng/ngày được gia hạn đến sau quý một năm 2025, và quyết định kéo dài tổng cộng kế hoạch giảm sản lượng 3,65 triệu thùng/ngày đến cuối năm 2026. Tuy nhiên, những biện pháp giảm sản lượng này có thể đối phó hiệu quả với sự gia tăng sản lượng từ các quốc gia ngoài OPEC và sự chậm lại của nhu cầu thị trường hay không vẫn còn nhiều nghi vấn.

Các chuyên gia trong ngành chỉ ra rằng, mâu thuẫn do các vấn đề về cơ sở phân bổ sản lượng trong OPEC+ đang gia tăng. Ví dụ, UAE nhiều lần bày tỏ sự không hài lòng với thỏa thuận giảm sản lượng do OPEC đưa ra, và sự bất hòa giữa các thành viên như Iraq, Nga và Kazakhstan do vấn đề sản xuất quá mức có thể ảnh hưởng đến hiệu quả quyết định của tổ chức.

Cú sốc từ năng lượng mới và triển vọng thị trường

Trong bối cảnh chuyển đổi năng lượng, mô hình tiêu thụ dầu mỏ truyền thống đang đối mặt với thách thức. Sự phát triển nhanh chóng của năng lượng mới trên thế giới, cùng với việc phổ biến xe điện và các nguồn năng lượng thay thế khác đang dần thay đổi cấu trúc tiêu thụ năng lượng. Xu hướng này không chỉ gây áp lực cho phía nhu cầu mà còn mang lại áp lực mới cho phía cung ứng.

Trong tương lai, thị trường dầu mỏ quốc tế sẽ tiếp tục bị ảnh hưởng bởi sự phát triển của năng lượng mới, tình hình địa chính trị và các nền tảng kinh tế toàn cầu. Mặc dù chính sách giảm sản lượng của OPEC+ vẫn sẽ cung cấp một số hỗ trợ cho thị trường trong ngắn hạn, nhưng sự gia tăng sản lượng từ các quốc gia ngoài OPEC có thể tiếp tục thu hẹp thị phần của họ. Trong bối cảnh mất cân bằng cung cầu như vậy, thị trường có thể phải đối mặt với sự bất định lớn hơn.

Kết luận: Diễn biến giá dầu trong tương lai vẫn có nhiều biến động

Triển vọng năm 2025, thị trường dầu mỏ toàn cầu sẽ tiếp tục tìm kiếm sự cân bằng trong cuộc chơi cung cầu. Tăng trưởng nhu cầu chậm lại và áp lực tăng sản lượng từ phía cung khiến giá dầu có thể duy trì trạng thái dao động ở mức thấp, trong khi sự phát triển nhanh chóng của năng lượng mới sẽ tiếp tục thay đổi cấu trúc thị trường năng lượng truyền thống. Khả năng OPEC+ duy trì ảnh hưởng của mình trên thị trường sẽ trở thành biến số quan trọng quyết định hướng đi của thị trường dầu mỏ trong tương lai.

Thị trường có nhiều rủi ro và việc đầu tư cần phải thận trọng. Bài viết này không phải là lời khuyên đầu tư. Nhà đầu tư cần cân nhắc tình hình tài chính cá nhân hoặc nhu cầu của bản thân. Nhà đầu tư nên thực hiện cân nhắc, xem xét liệu rằng bất kỳ ý kiến, quan điểm hoặc kết luận nào trong bài viết này có phù hợp với hoàn cảnh cụ thể của bạn hay không. Việc chưa chọn danh mục đầu tư phù hợp là điều cần thiết và hạn chế rủi cho cho bạn.