Ngân hàng trung ương Ukraine đang cân nhắc việc từ bỏ cơ chế neo vào đồng đô la Mỹ.

Trong bối cảnh phân mảnh thương mại toàn cầu và căng thẳng địa chính trị gia tăng, Thống đốc Ngân hàng Trung ương Ukraina, ông Andriy Pyshnyi, hôm thứ Tư cho biết nước này đang tích cực xem xét thoát khỏi sự phụ thuộc vào đồng đô la Mỹ, tìm cách gắn bó chặt chẽ hơn giữa đồng hryvnia của Ukraina và euro. Đây là lần đầu tiên các cấp lãnh đạo Ukraina đưa ra tuyên bố rõ ràng về khả năng điều chỉnh cơ chế tỷ giá lớn như vậy.

Ngân hàng Trung ương Ukraina phát đi tín hiệu thoát khỏi đồng đô la

Trong một thông cáo được phát hành qua email, Pyshnyi chỉ ra rằng, “Với vai trò ngày càng tăng của Liên minh châu Âu trong lĩnh vực phòng thủ của Ukraina, cùng với sự biến động thị trường toàn cầu gia tăng và nguy cơ phân mảnh thương mại tăng cao, Ngân hàng Trung ương Ukraina đang đánh giá lại xem liệu có nên lấy euro thay vì đô la làm đồng tiền tham chiếu chính cho đồng hryvnia hay không.”

Ông cũng nhấn mạnh rằng quá trình này “vô cùng phức tạp” và đòi hỏi “sự chuẩn bị kỹ thuật chất lượng cao và đa chiều”, nhấn mạnh tính dài hạn và thách thức thể chế của sự thay đổi này.

Vị thế của đồng đô la bị thách thức, Ukraina tìm kiếm gắn bó với châu Âu

Từ lâu, đồng đô la là đồng tiền chủ đạo trong thương mại quốc tế và dự trữ ngoại hối, nhiều đồng tiền của các quốc gia trên thế giới như riyal Ả Rập Saudi, đô la Hồng Kông gắn kết với nó. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, đặc biệt là từ khi chính quyền Trump dẫn dắt các cuộc chiến thuế quan, biến động trong chính sách viện trợ và sự dao động chiến lược đối với đồng minh, một số quốc gia đã bắt đầu tìm kiếm cơ chế gắn kết đồng tiền đa dạng hơn.

Sau khi chiến tranh Nga-Ukraina bùng nổ, viện trợ quân sự của Mỹ cho Ukraina đã bị trì hoãn và không chắc chắn, trong khi EU ngày càng rõ ràng bày tỏ lập trường ủng hộ Kiev. Pyshnyi chỉ ra rằng mặc dù đô la vẫn chi phối giao dịch trên các lĩnh vực thị trường ngoại tệ, nhưng “tỷ lệ giao dịch của euro trên nhiều lĩnh vực vẫn tiếp tục tăng lên.”

Từ gắn kết đô la đến gắn kết euro: Đường lối chuyển đổi thể chế

Từ khi đồng hryvnia ra mắt năm 1996, Ukraina luôn lấy đô la làm đồng tiền tham chiếu chính. Sau khi chiến tranh Nga-Ukraina bùng nổ năm 2022, để ổn định tâm lý thị trường, Ngân hàng Trung ương Ukraina thực hiện các biện pháp kiểm soát vốn chặt chẽ, thiết lập cơ chế tỷ giá cố định, gắn kết đồng hryvnia với tỷ giá 29 hryvnia đổi một đô la.

Đến tháng 10 năm 2023, Ukraina chính thức chuyển sang “cơ chế tỷ giá hối đoái thả nổi có quản lý”, mặc dù việc vận hành vẫn dựa vào tỷ giá đô la như một tiêu chuẩn can thiệp.

Cần chú ý rằng, Moldova đã hoàn tất từ bỏ gắn kết với đô la sang gắn kết với euro vào tháng 1 năm 2024, trở thành tiền phong trong điều chỉnh chính sách tiền tệ khu vực. Tín hiệu Ukraina phát đi lần này được thị trường coi là bước đi quan trọng hướng tới hội nhập chế độ với EU.

Triển vọng EU và kỳ vọng phục hồi kinh tế

Ukraina và Moldova đã bắt đầu đàm phán gia nhập EU từ năm 2023. Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen đã chỉ ra rằng nếu Ukraina có thể duy trì nhịp độ cải cách hiện tại, nhanh nhất có thể hoàn tất gia nhập EU trước năm 2030. Là một phần của công tác chuẩn bị này, chính sách tiền tệ và hệ thống tỷ giá hối đoái sẽ chuyển đổi theo hướng châu Âu, trở thành một mắt xích then chốt.

Pyshnyi dự báo rằng với việc tăng cường liên kết với châu Âu cùng sự phục hồi đầu tư và tiêu thụ do bình thường hóa kinh tế mang lại, tốc độ tăng trưởng GDP hàng năm của Ukraina trong hai năm tới có thể đạt từ 3,7% đến 3,9%. Tuy nhiên, ông cũng nhấn mạnh rằng triển vọng này phụ thuộc cao vào diễn biến xung đột Nga-Ukraina và sự bền vững của viện trợ bên ngoài.

Hiện tại, Ukraina vẫn cần một lượng lớn tài chính từ bên ngoài để hỗ trợ chi phí chiến tranh. Pyshnyi cho biết vào năm 2025, dự kiến sẽ có 550 tỷ đô la được giải ngân, không chỉ có thể bao phủ thâm hụt tài chính, mà còn được dùng để dự trữ chi tiêu công cộng trong tương lai nhằm ứng phó với khả năng giảm dần từng năm của viện trợ quốc tế.

Thị trường có nhiều rủi ro và việc đầu tư cần phải thận trọng. Bài viết này không phải là lời khuyên đầu tư. Nhà đầu tư cần cân nhắc tình hình tài chính cá nhân hoặc nhu cầu của bản thân. Nhà đầu tư nên thực hiện cân nhắc, xem xét liệu rằng bất kỳ ý kiến, quan điểm hoặc kết luận nào trong bài viết này có phù hợp với hoàn cảnh cụ thể của bạn hay không. Việc chưa chọn danh mục đầu tư phù hợp là điều cần thiết và hạn chế rủi cho cho bạn.